SZLACHTA ZIEMI WISKIEJ

Zebrał i opracował:

Adam A. Pszczółkowski

apszczol@sgh.waw.pl

Wróć do strony głównej:

SZLACHTA MAZOWIECKA

 

SZLACHTA ZIEMI WISKIEJ

 

Ziemia Wiska miała obszar 1420 km2. Były to północno-wschodnie krańce Mazowsza, sięgające aż po Puszczę Dybła i biebrzańskie błota. Innymi słowy – kompletne odludzie. W skład tej ziemi wchodziły 3 powiaty: wiski, radziłowski i wąsoski, ze stolicami w grodach książęcych (królewskich): Wizna, Radziłów i Wąsosz. Obejmowały one w sobie następujące parafie: Białaszewo, Burzyn, Drozdowo, Grabowo, Grajewo, Jedwabne, Niedźwiadna, Przytuły, Radziłów, Słucz, Wąsosz, Wizna oraz części parafii Dobrzyjałowo, Piątnica i Romany.

Ziemia Wiska zamieszkała była głównie przez drobną szlachtę. Największe majątki drobnoszlacheckie znajdowały się na terenie parafii Grajewo.

Brak na tym terenie rodów nowych, bowiem Ziemia Wiska została skolonizowana po rozgromieniu Prusów i Jaćwigów, w przeciągu XV wieku. Kolonizowały ją rody szlacheckie z ziem: Ciechanowskiej, Różańskiej, Zakroczymskiej, Nurskiej i Łomżyńskiej. Część z nich zachowało swe nazwiska. Stąd mamy tu: Bagieńskich, Biedrzyckich, Chełchowskich, Chojnowskich, Chrzanowskich, Czaplickich, Karwowskich, Konopków, Kossakowskich, Kownackich, Łempickich, Modzelewskich, Pieńkowskich, Żelechowskich, Żebrowskich… Część przyjęła nowe nazwiska od imion, przezwisk, herbów, nazw terenowych. Tak, więc, tutejsi Gadomscy zwą się Gardockimi, Kołakowscy – Jeziorkowskimi i Raciborskimi, Romani – Mikuckimi, Ciprskimi, Kiliańskimi (od Mikołaja, Cypriana i Kiliana Romanów) oraz Obryckimi, Zakliczewscy – Drozdowskimi i Niewodowskimi, Kobylińscy – Burzyńskimi, Drążewscy – Czarnowskimi i Mazowskimi, część Kownackich – Grodzanowskimi i Rydzewskimi, itd.

Spośród miejscowych rodów większe znaczenie mieli Grajewscy, Jeziorkowscy, Kuberscy, Ławscy (aż do czasu ich emigracji do Inflant w 1680 roku), Szczuki, Wagi oraz niektóre gałęzie Kossakowskich. W XVIII wieku nabyli tu ogromne majątki, a za tym i znaczenie Wilczewscy herbu Trzy Radła z Prus pochodzący.

Dzieje poszczególnych rodów szlachty wiskiej współcześnie badają następujące osoby:

Janusz Przemysław Ramotowski. Wittelsheim, Alzacja. Francja [Ramotowski], http://dzieci.best.pl/Suwalki/k_ramotowski/, Ramotowskir@aol.com

[Nie stój, nie czekaj, dopisz się do tej listy!!!]

!!!WSZELKIE UZUPEŁNIENIA I SŁOWA OSTREJ KRYTYKI MILE WIDZIANE!!!

 

SPIS RODÓW ZIEMI WISKIEJ

 

nazwisko oboczność gniazdo przysiółki parafia herb przezwisko
Bagieński I   Bagienice   Wąsosz Ślepowron  
Bagieński II   Bagienice Dobrzyca, Golanki Grabowo    
Bagieński III   Bagienice-Klimki   Romany Półkozic  
Barwikowski   Barwiki   Przytuły Bończa  
Biedrzycki   Biodry-Falki   Burzyn Rawicz  
Boczkowski   Boczki-Świdrowo   Grajewo Dąbrowa  
Bogusz   Bogusze-Rypałki   Grajewo Trzaska  
Borawski   Borawskie 1) Dobki;

2) Witynie;

3) a Wissa

 1) Przytuły,

2) Jedwabne,

3) Radziłów

 Cholewa  
Brodowski   Brodowo a Wissa   Radziłów Łada  
Bronakowski Brudnak, Bronak Brudnaki Olki, Piotrasze Jedwabne Brudne Misy  
Brzostowski-Nadbór   Brzostowo-Nadbory   Burzyn Bielizna  
Brzostowski-Siestrzanek   Brzostowo-Siestrzanki   Burzyn Kościesza  
Budny   Budne   Białaszewo Jastrzębiec  
Bukowski   Bukowo Wielkie, Małe Słucz Abdank  
Burzyński   Burzyn   Burzyn Modzele  
Bzura   Bzury-Jeż   Wąsosz Lis  
Chełchowski   Chełchy   Niedźwiadna Lubicz  
Chojnowski   Chojnowo 1) Różańsk,

2) b.n.

 1) Grajewo,

2) Niedźwiadna

 Łada  
Chrostowski   Chrostowo   Jedwabne Ślepowron  
Chrzanowski   Chrzanowo Dusze, Nadolne, Wypychy Przytuły Złotogoleńczyk  
Chyliński   Chyliny Kąty, Wity Burzyn Jastrzębiec  
Cwaliński   Cwaliny-Dołęgi   Dobrzyjałowo Cwalina  
Cyprkowski Ciprski Cyprki-Rożyńsko   Grajewo Ślepowron  
Czaplicki   Czaple   Słucz Suchekomnaty  
Czarnowski Ciarnowski Czarnowo Czarnówko Niedźwiadna Grabie  
Czerwonka   Czerwonki   Radziłów Półkozic  
Danowski   Danowo   Wąsosz Krzywda ?  
Dąbrowski-Szostak   Szostaki   Burzyn Dąbrowa  
Dobrzycki   Dobrzyce-Jaszczurki   Grabowo Abdank  
Dobrzyjałowski   Dobrzyjałowo   Dobrzyjałowo Lubicz  
Doliwa   Doliwy   Przytuły Doliwa  
Dołęga   Dołęgi   Niedźwiadna Dołęga  
Drozdowski   Drozdowo   Drozdowo Modzele  
Dzierżanowski   Dzierżanowo   Drozdowo Gozdawa  
Gacki   Gackie   Białaszewo Łada  
Gałąska Gałąskowski Milewo-Gałązki   Niedźwiadna Junosza  
Gardocki   Gardoty   Romany Rola  
Glinka-Janczewski   Glinki   Słucz Trzaska  
Godlewski   Godlewo-Czarnystok   Wąsosz Bończa  
Górski   Góry-Kawałki   Wąsosz Dąbrowa ?  
Grajewski   Grajewo   Grajewo Gozdawa  
Grądzki I   Grędy Michały, Możdżenie, Stawiane, Pasichy, Kiełbasy Wąsosz Pomian  
Grądzki II   Grądy   Jedwabne Cwalina, Łada  
Grodzanowski   Kownaty-Grodzanowo   Dobrzyjałowo Suchekomnaty  
Grzymkowski   Grzymki   Romany Rawicz  
Gutowski   Guty 1) Biała Biel, Kawałki;

2) Wyłudzino

 1) Wąsosz,

2) Dobrzyjałowo

 Jeziora  
Jaczyński   Jaki-Ponikłystok   Słucz Dąbrowa  
Janczewski   Janczewo Jakusze, Święchy Jedwabne Lubicz  
Jarnutowski Jarmułtowski Jarnuty   Wizna Prus I  
Jedwabiński   Jedwabne   Jedwabne Trzywdar  
Jeziorkowski   Jeziorko   Piątnica Kościesza  
Jurski   Jurzec Wielki, Mały Dobrzyjałowo Złotogoleńczyk  
Kaim   Kajmy   Jedwabne Grzymała  
Kamiński   Kamińskie-Łubiane   Grabowo    
Karwowski   Karwowo 1) a Wissa;

2) Stryjaszki, Wszebory, Kubrzane, Pawełki, Polkowo, Byczki, Zabłocie

 1) Radziłów,

2) Jedwabne

 Cwalina  
Kiliański Kilian Kiliany   Wąsosz Ślepowron  
Klimaszewski   Klimaszewnica   Białaszewo Dąbrowa, Suchekomnaty Łukaszczyk
Kokoszka   Kokoszki   Wizna Łada Prawdopodobnie

wymarli w XVI wieku
Konieck Konieczko Koniecki-Rostuszewo   Wąsosz    
Konopka   Konopki 1) Chude, Tłuste;

2) a Wissa;

3) Błonie

 1) Jedwabne,

2) Wąsosz,

3) Radziłów

 Bielizna  
Korytkowski   Korytki   Jedwabne Mora Kaczyk, Leszczyk
Kossakowski   Kossaki 1) Ponikłystok, 2) Turki, Kubra 1) Drozdowo,

2) Jedwabne

 Ślepowron  
Kossikowski Koszykowski, Kossykowski Kossiki   Wizna    
Kotowski   Kotowo Kotówko Jedwabne Łada  
Kownacki   Kownaty 1) Kownacin,

2) Grodzanowo

 1) Niedźwiadna, 2) Dobrzyjałowo Suchekomnaty  
Kuberski   Kubra   Przytuły Dołęga  
Kuczewski   Kucze Przestrzelce, Trzcianka, Wielkie Jedwabne Łada  
Kurkowski   Kurkowo   Romany Lubicz Małaszyk
Lipiński-Domastoch   Lipniki-Domastochy   Białaszewo Suchekomnaty  
Lipiński   Lipniki-Modzele   Białaszewo Modzele  
Lisowski   Lisy   Romany    
Ławski   Ławsk   Wąsosz Dołęga  
Łempicki   Łempice   Wąsosz Junosza  
Łepkowski   Łepki Duże, Małe, Marki Grabowo Przerowa  
Łękowski   Łekowo   Grajewo    
Łojewski I   Łoje a Wissa, Drugie Przytuły Jeziora  
Łojewski II   Łojki   Białaszewo Junosza  
Łosowski Łoszewski Łosowo-Supiestany   Białaszewo Prus III  
Łubiański   Łubiane   Grabowo Grzymała Prawdopodobnie

wymarli w XVI wieku
Makowski   Makowo-Bure   Burzyn Jelita Bury
Małachowski   Małachowo   Wizna    
Mazewski Mazowski Mazewo Wielkie, Małe Niedźwiadna Grabie  
Męczkowski Męćkowski Męczki-Sulkowo   Wizna Kościesza  
Mieczkowski   Mieczki 1) Czarne, Szczepanowskie; 2) Sucholaski 1) Przytuły,

2) Romany

 Abdank  
Mikucki   Mikuty   Słucz Ślepowron  
Milewski   Milewo-Skiejtowstok   Wąsosz Ślepowron  
Moczarski  Mocarski Mocarze Budne, Dziubiele, Stare, Bartki, Samełki, Zabłotne, Trojanki Burzyn Łada  
Modzelewski   Modzele 1) Bielino;

2) Kiernoski, Wądołowo

 1) Wąsosz,

2) Białaszewo

 Modzele  
Mroczkowski   Mroczki-Kamiennystok   Przytuły Kościesza  
Mścichowski   Mścichy 1) Brzozowo,

2) Jeglówka, Pieniążki

 1) Białaszewo,

2) Radziłów

 Ślepowron  
Niebrzydowski   Niebrzydy   Słucz    
Niecikowski I Miecikowski Nieciki-Kamiennystok   Słucz Ślepowron  
Niecikowski II   Niećkowo   Wąsosz Grabie  
Niedzwiedzki I   Niedźwiadna   Niedźwiadna Przerowa  
Niedzwiedzki II   Niedźwieckie-Lodwigowlas   Wąsosz Abdank  
Nieławicki   Nieławice Boleścino, Mrówki Wizna Trzaska, Lubicz  
Niewodowski   Niewodowo   Drozdowo Modzele  
Obrycki   Obryte Obrytki Romany Ślepowron Klarczyk, Ambrozik
Olszewski   Olszewo Olszewko Romany Rawicz  
Olszyński   Olszyny   Drozdowo Cwalina  
Orlikowski   Orlikowo   Jedwabne Trzaska, Abdank  
Pieniążek   Pieniążki 1) Zalesie;

2) Rydzewo

 1) Romany,

2) Słucz

 Głowa Bawola  
Pieńkowski   Pieńki 1) Borowe, Głodowo, Grodzisko;

2) Byliny

 1) Dobrzyjałowo, 2) Przytuły Okuń  
Polkowski   Karwowo-Polkowo   Jedwabne Trzaska  
Popowski   Popowo-Pruskiestany   Grajewo    
Przestrzelski   Kucze-Przestrzele   Jedwabne Ślepowron  
Przyborowski   Przyborowice Wielkie, Małe, Andrychy Grabowo Grzymała  
Raciborski   Racibory Dobroniewo, Jurgi Przytuły Kościesza  
Rakowski I   Rakowo Boginie, Czachy Drozdowo Trzywdar  
Rakowski II   Rakowo-Kienstutowbród   Wąsosz Grzymała  
Ramotowski   Ramoty-Czarnystok   Romany Rawicz  
Rogowski   Pluty-Rogowe   Przytuły Kuczaba Siejka, Kubeł, Zbrzeźniak
Roman   Romany   Romany Ślepowron Tylko w XV w.

Potem przyjęli nazwiska

Mikuckich, Cyprskich,

Obryckich, Kiliańskich.
Rosochacki   Rosochate   Romany Prus III Tylko w XV w.
Rostkowski   Rostki 1) Iłowo, Duże, Jarnołty, Kotowo, Dąbrowa, Boguszki;

2) Borowe, Świdrówostrów

 1) Jedwabne,

2) Romany

 Szeliga  
Różyński   Flesze-Rożyńsko   Grajewo Półkozic  
Rutkowski   Rutki 1) Zaborowo;

2) Nory

 1) Wizna,

2) Burzyn

 Bończa  
Rybiński   Koty-Rybno   Grajewo    
Rydzewski   Rydzewo Pieniążek, Szlacheckie, a Wissa Słucz Suchekomnaty  
Samborski Szymborski Sambory   Wizna    
Siennicki   Siennickie   Białaszewo    
Siwkowski   Siwki   Romany Abdank  
Słucki   Słucz   Słucz Dołęga  
Sulewski I   Sulewo-Kownaty   Wąsosz Suchekomnaty  
Sulewski II   Sulewo-Prusy   Wąsosz Prus  
Supiński Szupiński Supy-Gręska   Przytuły Lubicz  
Szczuka   Szczuki Falisławy, Marciny, Litwa, Barany, Skaje, Piotrowe, Pawełki Wąsosz Grabie  
Szymanowski   Szymany   Słucz Prus  
Ślesiński Śleszyński Ślasy Gręska, Czachy Przytuły Grzymała  
Świderski   Świdry 1) a Wissa;

2) Dobrzyca

 1) Wąsosz,

2) Grabowo

 Ślepowron  
Święcieński Świączyński Święcienin-Korzeniec   Radziłów Suchekomnaty  
Taraskowski   Taraskowo   Wizna    
Truszkowski   Truszki   Drozdowo Drogosław ?  
Trzaska   Trzaski   Przytuły Grzymała  
Waga   Wagi Drożęcin, Gnaty Przytuły Prus I  
Wądołowski   Koniecki-Wądołowo   Burzyn Brudne Misy  
Wiązownicki   Wiązownica   Słucz Ślepowron  
Wierciszewski   Wierciszewo   Wizna Bielizna  
Wierzbowski   Wierzbowo   Wąsosz    
Wityński   Witynie   Jedwabne    
Wojsław   Wojsławy Turzałąka, Wielkie, Wojsławki Wąsosz Przerowa  
Wyrzykowski   Wyrzyki   Drozdowo Ślepowron ?  
Zaborowski   Zaborowo-Goła Biel   Wąsosz Dąbrowa  
Zagroba   Zagroby   Przytuły Zagroba  
Zakrzewski   Zakrzewo   Słucz    
Zaleski   Zalesie   Wąsosz Trzaska  
Załuska Załoszka Załuski   Niedźwiadna    
Żebrowski   Żebrki   Grabowo Półkozic  
Żelechowski   Żelechy   Drozdowo Ślepowron  

 

Źródła:

AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn.66 k.1-135.

Regestr pogłównego prowincji wielkopolskiej w 1676 r., Biblioteka Narodowa, Mf.1856.

Franciszek Czajkowski “Regestr diecezjów”, ok.1781, Biblioteka Narodowa, Mf.7679.

Bartosz Paprocki “Herbarz rycerstwa polskiego”, Kraków 1584.

Kacper Niesiecki “Herbarz Polski”, wydanie II, Lipsk 1839-1845.

Wojciech W. na Wielądkach Wielądko “Heraldyka czyli opisanie herbów szlachty polskiej”, Warszawa 1792-1798.

Adam Boniecki “Herbarz Polski”, Warszawa 1899-1913.

Seweryn hr. Uruski “Rodzina. Herbarz szlachty polskiej”, Warszawa 1904-1938.

Teki Włodzimierza Dworzaczka 1.2.0. CD-ROM, Kórnik 1997.

Czesław Brodzicki “Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku)”, Warszawa 1994.

“Słownik geograficzny Królestwa Polskiego”, Warszawa 1880-1902.

Leave a comment